برخلاف تصور بسیاری از افراد که گمان میبرند نمک ماده شور مزهای است که برای طعم دادن به غذا از آن استفاده میشود، باید بدانید که نمک در کاغذ سازی و مصارف بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد. در واقع نمک مادهای طبیعی است که در مدلهای مختلف حتی با رنگهای گوناگون در طبیعت وجود دارد و دارای مصارف خارقالعادهای است.
برای آشنایی با انواع مختلف نمک به ویژه نمک صنعتی و کاربردهای نمک در کاغذ سازی در این مقاله با خانه نمک همراه باشید.
Table of Contents
Toggleبا توجه به اینکه کاغذ یکی از لوازم ضروری در کارکردهای روزانه محسوب میشود و کاربردهای بسیار زیادی دارد، مرغوبیت و کیفیت بالای آن در کنار تولید بهینه از اهمیت بالایی برخوردار است. لازم به ذکر است ماده اولیه تهیه کاغذ را چوب نیشکر یا کاغذهای باطله که همان کاغذهای بازیافتی به حساب میآیند، تشکیل میدهد. به طوریکه این مواد اصلی تولید کاغذ ناخالصهای بسیار زیادی دارند.
به همین دلیل باید در کاغذسازی از روشهایی استفاده شود که بتوان ناخالصیهای چوب را برطرف کرده و کاغذ تولید شده کیفیت بالایی داشته باشد. بنابراین در فرایند تولید کاغذ مواد طبیعی و شیمیایی بسیار زیادی را مانند نمک در کاغذ سازی به خمیر آن اضافه میکنند.
یکی از مهمترین موادی که برای خالصسازی چوب در روند ساخت کاغذ به کار میرود نمکهای صنعتی هستند. در حقیقت این نمکها مواد شیمیایی با خاصیت قلیایی ضعیف بوده که به شکل پودر جامد سفید رنگ، به عنوان محصولی جانبی در مرحله تولید خمیر کاغذ و رنگبری آن استفاده میشوند.
ساخت خمیر کاغذ و رنگبری آن، از مراحل اصلی تولید کاغذ محسوب میشود که تنظیم میزان hp محلول در این فرایند از اهمیت بالایی برخوردار است.
میزان قلیایی بودن محلول خمیری که در ساخت کاغذ استفاده میشود باید در محدوده ۵.۹ تا ۱۱ باشد. در صنایع کاغذسازی برای ایجاد این قابلیت قلیایی از نمک صنعتی یا همان کربنات سدیمی که از آن تولید میگردد، استفاده میکنند. در حقیقت با افزودن این ماده در مرحله تهیه خمیر کاغذ و رنگبری آن، میتوان محدوده hp مورد نظر برای از بین بردن حالت اسیدی مواد چسبنده موجود در این مخلوط را تنظیم نمود.
نمکهای صنعتی دو کاربرد مهم در صنایع کاغذسازی، در فرایند تولید این محصول برعهده دارند که این موارد را در ادامه با توضیحات کامل بیان میکنیم.
اولین کاربردی که باید در کاغذسازی به آن اشاره نمود استفاده در فرایند تهیه خمیر با ترکیبات سولفیت است. در پروسه تولید کاغذ باید از نوعی اسید برای حل کردن مواد چسبنده چوب یا همان لیگنین موجود در بافت و فیبرهای چوب که سلولز چوبی هستند استفاده کرد.
هنگامی که آب اسیدی به ماده یا خمیر اصلی کاغذسازی اضافه میشود، مخلوط حالتی خنثی پیدا میکند. در این مرحله با افزودن نمک در کاغذ سازی، میزان hp مخلوط را قبل از ورود به مرحله بعد در جریان خنثیسازی مواد چسبنده داخل خمیر کاغذسازی تنظیم میکنند. با اینکار درجه کیفیت و مرغوبیت کاغذ به دست آمده به میزان بسیار زیادی افزایش پیدا میکند.
کاربرد دوم نمک صنعتی، استفاده مستقیم از نمک برای تولید خمیر کاغذسازی است که به مرحله کرافت شهرت دارد. در این مرحله که روشی نوینی در کاغذسازی محسوب میشود از ترکیب کاستیک سودا یا هیدروکسید سدیم استفاده میکنند. در این شیوه با افزودن مواد گفته شده و برخی ترکیبات شیمیایی دیگر به صورت مستقیم در خمیر کاغذ، چسبندگی بافت چوب را از بین میبرند.
فرایند کرافت در سیستمهای کارخانههای کاغذسازی با دو حلقه داخلی انجام میشود. در مرحله اول هیدروکسید سدیم برای از بین بردن چسبندگی بافت خمیر کاغذ به آن اضافه میشود. محصول به دست آمده در این مرحله ترکیبی از کربناتسدیم است که توسط پمپهایی به مخزنی از آهک تزریق میشوند.
ماده دیگری که در این چرخه به کار میرود کربنات کلسیم است که در کورههای مشخص شدهای تحت حرارت و فشار بالا به آهک تبدیل میشود. آهک تولید شده پس از ترکیب با آب مجدد به فرایند تولید کاغذ و خمیر آن که مخلوطی از هیدروکسید سدیم است اضافه میشود. این پروسه به طور مداوم در کارخانجات تولید کاغذ تکرار میشود و منجر به تولید کاغذی مرغوب میگردد.
پس از آشنایی با نحوه کاربرد نمک صنعتی در کاغذسازی در این قسمت نکات مهمی که باید در خرید آن در نظر بگیرید را بیان میکنیم.
1. کیفیت نمک: کیفیت دانههای نمک باید به گونهای باشد که برای کاربردی که در نظر دارید مناسب بوده و فاقد هرگونه ناخالصی باشند. هر چقدر نمک خریداری شده کیفیت بالاتری داشته باشد، برای مصرف ایدهآلتر خواهد بود.
2. برند تولید کننده: قطعاً کیفیت نمک در کاغذ سازی متناسب با برندی است که آن را تولید میکند. هر چقدر که برند سازنده از اعتبار بالاتری برخوردار باشد، نمکهایی که تولید میکند، دارای کیفیت بیشتری است و با اطمینان خاطر میتوان از محصول مورد نظر استفاده نمود.
3. توجه به نحوه نگهداری: نمکی که برای مصارف صنعتی خریداری میشود باید در بستهبندی کاملاً استاندارد نگهداری شود و از رسیدن رطوبت به آن جلوگیری گردد. همچنین باید اطلاعات کاملی از قبیل نام برند تولید کننده، ترکیبات به کار رفته، علامتهای استاندارد مورد نیاز، تاریخ تولید، موارد استفاده و غیره نیز بر روی آن درج گردیده باشد.
4. قیمت نمک صنعتی: یکی دیگر از مواردی که در هنگام خرید نمکهای صنعتی باید به آن توجه نمود، قیمت نمک مورد نظر است. مواردی مانند خلوص نمک، نحوه تولید آن، درجه پودر شدن نمک و یکنواخت بودن دانههای آن از فاکتورهایی هستند که بر کیفیت محصول اثر گذاشته و منجر به تغییرات قیمت نمک مورد نظر میشوند. همچنین خرید و فروش نمک در بازار و میزان تقاضای آن از موارد تاثیرگذار بر قیمت نمک مورد نظر به حساب میآیند.